به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اتاق تعاون ایران، بهترین رتبه ایران در شاخص شکاف جهانی جنسیت در سال۲۰۱۷ مربوط به بخش آموزش (دستیابی به آموزش) بوده که کشور جمهوری اسلامی ایران در بین ۱۴۴ کشور رتبه ۱۰۰ قرار گرفته است. پس از آن بهترین رتبه ایران با قرار گرفتن در رتبه۱۳۵، مربوط به بخش سلامت ((بهداشت و بقاء) است و در شاخص توانمند سازی سیاسی نیز رتبه ۱۳۶ قرار دارد.
در بین کشورهای حوزه سند چشم انداز در سال۲۰۱۷ در بین ۲۵ کشور در رتبه ۱۷ قرار دارد لازم به ذکر است شاخص شکاف جنسیت در سال ۲۰۱۷ برای چهار کشور کشورهای ازبکستان، افغانستان، ترکمنستان وعراق شاخص جنسیت ارایه نشده است. کشور ایسلند در شاخص شکاف جنسیت رتبه نخست و کشور یمن در رتبه آخر قرار دارد.
گفتنی است، شاخص شکاف جنسیت یک شاخص ترکیبی حاصل از نتایج مختلف اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی است. لذا دولت ها نقش اساسی در از بین بردن آن یا تداوم این شکاف دارند که ذاتاً در ارتباط با چارچوب سیاستهای اصلی آنها در حکمرانی است.
این شاخص در پی تعیین اولویت برای کشورها نیست بلکه با ارایه مجموعه ای از داده ها و روش ها در پی رصد شکاف از طریق شاخص های اجتماعی – اقتصادی و فرهنگی است تا کشورها امکان اولویت بندی را در چارجوب سیاست های اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی خود تنظیم کنند. علاوه بر این، دولت ها باید تلاش خود را با جامعه مدنی و کسب و کار برای رشد مردان و زنان همسو کنند. از طرفی نابرابری به عنوان یک آسیب اجتماعی در اغلب جوامع مطرح است و معمولاً زنان از فرصت های کمتری نسبت به مردان برخوردار هستند.
لذا برای سنجش این نابرابری، شاخص شکاف جنسیت که از جدیدترین شاخص های سنجش میزان نابرابری بر اساس جنسیت است برای اولین بار در سال۲۰۰۶ توسط مجمع جهانی اقتصاد معرفی شده است. این شاخص چارچوبی جهت تشخیص نابرابری های جنسیتی فراهم می آورد و وضعیت زندگی زنان را در چهار حوزه ی بهداشت، آموزش، اقتصاد و سیاست مورد بررسی قرار داده و کشورها را بر اساس مقادیر بین صفر تا یک، یعنی از تبعیض کامل تا برابری کامل رتبه بندی می کند.در این گزارش با ارائه ی چارچوبی جهت مقایسه شکاف جهانی جنسیت، به شناسایی کشورهایی می پردازد که فارغ از سطح منبع موجود، در زمینه تخصیص برابر منبع به زنان و مردان پیشرو هستند.
از اینرو به مناسبت دوازدهمین دوره محاسبه شاخص شکاف جهانی جنسیت توسط مجمع جهانی اقتصاد، این مرکز به استناد آمارهای گزارش جهانی شکاف جنسیت در سال۲۰۱۷ مبادرت به تهیه گزارشی در خصوص شکاف جنسیتی و بررسی جایگاه ایران در بین کشورهای مشمول سند چشم انداز۱۴۰۴ منطقه آسیا و اقیانوسیه و همچنین کشورهای جهان نموده است.
معرفی شاخص شکاف جنسیت
جهت محاسبه شکاف جنسیت، چهار زیر شاخصِ بهداشت، آموزش، اقتصاد و سیاست مورد بررسی قرار می گیرد که هر از این زیرشاخص ها دارای متغیرهایی متفاوت بوده که با محاسبه و ارزش گذاری آن ها از صفر نابرابری تا یک برابری، کشورها را بر اساس تبعیض کامل تا برابری کامل رتبه بندی می نمایند.دارای زیر شاخص های به شرح ذیل است:
- مشارکت وفرصت اقتصادی
در سه مفهوم شکاف مشارکت، شکاف درآمد و شکاف پیشرفت به کار می رود.
- دستیابی به آموزش
نرخ باسوادری زنان به مردان (در مقاطع ابتدایی، متوسطه و عالی) می تواند معیار سنجش قرار گیرد.
- بهداشت و بقاء
- توانمندسازی سیاسی
هدف از محاسبه شکاف جنسیت، بررسی توزیع نابرابر قدرت، ثروت همچنین برخورداری از مزایای جامعه میان زنان و مردان است که دول ها نقش اساسی در از بین بردن و یا تداوم آن دارند. از طرفی این موضوع ذاتاً در ارتباط با چارجوب سیاست های اصلی دولت ها است به طوری که این سیاستها می توانند این شکاف را از بین برده و یا موجب تداوم آن شوند.
به گزارش واحد آمار و برنامه ریزی اتاق تعاون ایران، مهمترین ویژگی این شاخص تمرکز بر فاصله و تفاوت مردان و زنان در حوزه های مختلف، بدون توجه به سطح درآمد و توسعه یافتگی کشورها است. شاخص شکاف جنسیتی، دسترسی به منابع و فرصت ها در هر کشور را برای زنان و مردان اندازه می گیرد و نه سطح واقعی منابع و فرصت های آن کشور. در واقع این شاخص کشورها را نه بر اساس سطح توسعه بلکه بر اساس میزان شکاف جنسیتی رتبه بندی میکند.
طبق گزارش توسعه انسانی، زنان در هیچ جامعه ای از فرصتهایی برابر با مردان بهره مند نبوده و هنوز از خیل بیسوادان جهان و کودکان محروم از دسترسی به آموزش، اکثریت را زنان و دختران تشکیل میدهند. مشارکت نیروی کار زنان کمتر از مردان، و نرخ بیکاری آنان بیش از مردان است و هنوز سهم زنان از تصمیم گیریهای اقتصادی و سیاسی ناچیز است.در این بخش وضعیت زنان ایران در مقایسه با کشورهای منطقه، و سایر کشورها و مناطق جهان، در چارچوب شاخص شکاف جنسیتی جهت دستیابی به چشم اندازی کلی از وضعیت آنان استفاده شده است.
https://iccnews.ir/?p=7476