سازمان ملی بهره‌وری و مشارکت بخش‌های تعاونی و خصوصی باید محور برنامه‌های رفع ناترازی انرژی کشور باشد

یادداشت* رضا وفائی یگانه معاون اقتصادی اتاق تعاون ایران و عضو کمیسیون تخصصی شورای اقتصاد

بررسی وضعیت مصرف انرژی و میزان ارزش افزوده حاصل از آن نشان می دهد که راه حل ناترازی انرژی کشور در تولید بیشتر نیست بلکه در اصلاح الگوی مصرف و بهبود بهره وری این عامل ارزشمندی تولیدی است از این رو دستور رئیس جمهور محترم مبنی بر برنامه ریزی نظامند جهت  بهینه‌سازی و مدیریت راهبردی انرژی بسیار عالمانه و مبتنی بر مطالعه کارشناسی شده است.

بر اساس آمار ترازنامه انرژی کشور، سهم کشور از کل مصرف گاز طبیعی جهانی  تقریبا هفت درصد بوده و کشور رتبه چهارم دنیا در مصرف گاز طبیعی را دارد در حالی که متناسب با این سطح از  مصرف انرژی، ارزش افزوده خلق نشده است این موضوع خود را در شاخص شدت انرژی نشان می دهد این شاخص  بیانگر کارایی در مصرف انرژی است و نشان می دهد که به ازای تولید هر واحد ارزش افزوده چه میزان انرژی مصرف شده است  بر راساس آخرین آمار سالنامه انرژی، شدت مصرف انرژی در  کشور تقریبا دو برابر کشورهای توسعه یافته و حتی کشورهای خاورمیانه است. از این رو چنانچه ما الگوی مصرف خود را اصلاح کنیم نه تنها ناترازی انرژی برطرف می شود بلکه با همین سطح از تولید می توانیم صادر کننده انرژی نیز باشیم.

در این چارچوب با توجه به جایگاه فرابخشی  سازمان ملی بهره وری و اینکه این سازمان مسئولیت  سیاست گذاری و راهبری بهره وری کشور را بر عهده دارد؛ پیشنهاد می شود به جای تشکیل نهاد ها و ساختارهای جدید، مسئولیت برنامه ریزی و سیاست گذاری بهینه سازی مصرف انرژی کشور  بر عهده سازمان ملی بهره وری قرار گیرد.

استفاده از توان و مدیریت بخش های تعاون و خصوصی، ظرفیت ماده ۱۲ قانون حداکثر استفاده از توان تولید داخلی و ارتقای جایگاه سازمان ملی بهره وری در سطح معاونت های ریاست جمهوری در این مسیر تعیین کننده است.

لازم به ذکر است در سال های گذشته ذیل وزارت نیرو و وزارت نفت نهادهایی جهت بهینه سازی مصرف انرژی جداگانه ایجاد شده بود که با توجه به ماهیت فرابخشی موضوع و نداشتن اختیارات متناسب با مسئولیت داده شده موفقیت چندانی حاصل نشده است.