اقتصاد ایران اگر چه در سال های نه چندان دور کاملا مردانه بود اما در طی سالیان گذشته به همت زنان این مرزو بوم رنگ عوض کرد و حضور زنان در این عرصه پررنگ تر شد. این روزها زنان پا به پای مردان در جاده اقتصاد قدم برداشته و تلاش می کنند اما هنوز موانعی بر سر راه حضور مستمر آنان در اقتصاد وجود دارد.اما با تمام این موانع زنان بازرگانی هستند که سعی در هموار کردن مشکلات دارند.رییس کانون زنان بازرگان ایران که کار خود را در حرفه ای مردانه در اوج جوانی شروع کرده است معتقد است که بیش از قوانین و مقررات ،فرهنگ و نگاه خاص به زنان در جامعه موانعی را پیش پای آنها قرار داده است.مقیمی معتقد است که زنان باید به دنبال مطالبات خود باشند و با توانمند سازی خود در جامعه حرفی برای گفتن داشته باشند او که در تمام این سال ها دست از یادگیری برنداشته در کنار توسعه کار خود در حال ادامه تحصیل در مقطع دکترای کارآفرینی است. کارنامه کاری این بانوی بازرگان آن قدر درخشان است که در یک گزارش نمی گنجد. مشروح مصاحبه با سیده فاطمه مقیمی در زیر آمده است.
به نظر شما دلیل پر رنگ تر شدن حضور زنان در اقتصاد و عرصه های اجتماعی در سال های گذشته چیست؟
زنان همواره در اقتصاد تاثیر گذار بوده اند اما نگاه جدی به این بخش نشده است چرا که یکی از پایه های کنترل اقتصاد خانواده است که در این بخش زنان بسیار تاثیر گذار هستند اما چون در نیمه ای است که دیده نمی شود و معمولا در اقتصاد کلان جایگاهی ندارد همواره تاثیر گذاری زنان در این بخش کم رنگ بوده است.اما در طی دو دهه اخیر حضور زنان در عرصه ی اقتصادی پر رنگ تر شده است که ناشی از چندین عامل است که از جمله آن می توان افزایش دانش و توانمند سازی زنان را نام برد چرا که امکان حضور زنان در تحصیلات عالی فراهم شد و زنان نیز از این موضوع استقبال کردند و به موفقیت های چشمگیری رسیدند.
همچنین در طی سالیان گذشته باور عمومی نسبت به حضور زنان در عرصه های اجتماعی و اقتصادی تغییر کرد و همین امر موجب مشارکت بیشتر زنان در اقتصاد شد وامروز در بخش خصوصی شاهد حضور بیشتر زنان هستیم اما متاسفانه هنوز نسبت مشارکت زنان در اقتصاد نسبت متعارفی نیست و با توجه به نسبت ۵۰ – ۵۰ جمعیتی، نسبت مشارکت زنان بسیار کمتر از این درصد است.
چه عواملی در مشارکت کم زنان در عرصه اقتصادی تاثیر گذار است؟
یکی از عوامل مهم بحث خود باوری است که خوشبختانه تغییر کرده اما تکمیل نشده است که باید به تکمیل آن توجه ویژه شود.عامل بعدی پذیرش جامعه نسبت به حضور زنان در مناصب تصمیم گیری و اجرایی است که کامل نشده است و البته نمی توان گفت این موضوع تنها مخصوص کشور ما است بلکه در تمام دنیا به این صورت می باشد و به عنوان مثال می توان گفت در کشور ما شاید کسی که مدیر یک سازمان است تحصیلات و سابقه و تخصص و تجربه کمتری از یک کارمند خانم در همان بخش دارد اما نگاه جنسیتی موجب شده که فاصله ای در سلسله مراتب کاری زنان ایجاد شود که این موضوع در بخش های دولتی و تعاونی و نیمه خصوصی بسیار دیده می شود.
اما در بخش های خصوصی زنان راحت تر توانسته اند حضور پیدا کنند و تاثیر گذار باشند و می توان گفت در بخش خصوصی و ارائه خدمات نسبت به بخش های دولتی زنان بیشتر فعال هستند .
در قوانین کشور موانعی برای حضور زنان در فعالیت های اقتصادی و اجتماعی وجود دارد؟
به طور کلی قوانین بازدارنده متعددی برای فعالیت زنان در جامعه وجود ندارد اما برخی از قوانین موجب انحراف در فعالیت های اقتصادی و اجتماعی آنها می شود به عنوان مثال برای ثبت یک شرکت به نام یک خانم منع قانونی وجود ندارد اما زمانی که من می خواستم شرکت ثبت کنم باوری بود که می گفت زن نمی تواند وارد این حرفه شود . و همین امروز نه قانون رسمی اما سنت نهادینه شده ای وجود دارد که می گوید زن نمی تواند وارد برخی مشاغل شود.
همچنین برخی قوانین مانند نیاز به اجازه زن از شوهر برای خروج از کشور وجود دارد که برای یک زن بازرگان و یا تولید کننده با اصل آزادی کاری مغایر است. همچنین برخی قوانین مثل قوانین مربوط به دوران شیر دهی و بارداری مانع از پذیرش بانوان توسط کارفرماها می شود که دولت می تواند با ارائه تسهیلات بیشتر این مشکلات را حل کند چرا که کار کردن زن به معنای کنار گزاشتن مهر و عاطفه مادری نیست و اگر دولت در پذیرش نیروی کار بانوان تسهیلات ویژه ای را برای کارفرما در نظر بگیرد حضور زنان در عرصه ی اقتصاد تسهیل می شود.
با توجه به ظرفیت و توانایی زنان در عرصه های مختلف ،چگونه می توانند نقش خود را پر رنگ تر نمایند؟
زنان اگر واقعا طالب موفقیت هستند باید زمینه آن را فراهم کنند و به معنای دیگر توانمند شوندکه با مطالعه بیشتر و افزایش آگاهی و شرکت در سمینارها این امر امکانپذیر است.در سال های گذشته تمام اقتصاد در دست مردان سرشناس بوده که زنان باید با افزایش توانایی خود بتوانند در این عرصه موفقیت های بیشتری را کسب نمایند و نباید فقط از دولت انتظار داشت که زمینه اشتغال بانوان را فراهم کند بلکه باید بانوان نیز توانایی های خود را ارتقا بدهند.
نقش دولت در افزایش مشارکت زنان چیست؟
دولت در توانمند سازی و هموار کردن حضور زنان نقش مهمی دارد چرا که می تواند با تسهیل در قوانین حضور زنان را در عرصه های اقتصادی بیشتر کند ضمن این که تا کنون تنها در کابینه دولت بانوان کمی حضور داشته اند اما دولت با تغییر نگاه جنسیتی باید نگاه پدر به فرزندی داشته باشد و سهمیه ای برای حضور زنان در مشاغل حساس قایل نشود و باید ساز و کاری را فراهم کند که بتواند از حداکثر ظرفیت بانوان استفاده کند اگر واقعا زنان ما در بخشی توانمند هستند دولت باید شایسته سالاری را در اولویت قرار دهد.
https://iccnews.ir/?p=2676