بر اساس قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان «شرکت یا موسسه دانش بنیان، شرکت یا موسسه ای است که به منظور هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری های برتر و با ارزش افزوده به ویژه در تولید نرم افزارهای مربوط تشکیل می شود».
شرکت های دانش بنیان به جهت ارزش افزوده بالایی که ایجاد می کنند، نقش ویژه ای در رشد کشور در زمینه های علمی، فناوری و نیز اقتصادی بر عهده دارند. بفرموده رهبر معظم انقلاب، شرکت های دانش بنیان یکی از بهترین مظاهر و مؤثرترین مؤلفه های اقتصاد مقاومتی به شمار می روند.
شرکتهای دانشبنیان چه تفاوتی با سایر شرکتها دارند؟
شرکت دانش بنیان یا همان شرکت های متمرکز بر دانش به آن دسته از شرکت هایی تلقی می شود که دارای ارزش هایی می باشد که بر اساس دانش و فناوری اطلاعات بنا شده است. در واقع می توان گفت که این دسته از شرکت ها موتور رشد و توسعه هر کشور در حال توسعه ای محسوب می شوند. این شرکت ها موجب رونق و شکوفایی هستند و قطعا باعث پیشرفت دانش کشور می شوند.
اکنون ممکن است در مورد این شرکت سوال های زیادی در ذهن داشته باشید. به طور مثال چه شرکت هایی جز دانش بنیان محسوب می شوند؟ این شرکت ها دقیقا چه ویژگی هایی دارند؟ دولت از آن ها چگونه حمایت می کند؟ یک شرکت چگونه می تواند جز این دسته بندی محسوب شود؟ و شاید ده ها سوال دیگر که با هم در ادامه پاسخ آن ها را یک به یک می خوانیم!
تاریخچه روی کار آمدن عبارت دانش بنیان در جهان چیست؟
تاریخچه روی کار آمدن این دسته از شرکت ها به سال ۱۹۷۹ میلادی بر می گردد. در این سال پژوهشگری به نام لیتل اولین تحقیقات خود را برای ایجاد شرکت های دانش بنیان آغاز کرد. و با به کار بردن عباراتی نظیر شرکت های فناوری محور توانست شرکتی جهت بررسی و توسعه اختراعات علمی، دانش و نوآوری ها تاسیس کند. لازم به ذکر می باشد که از آن زمان تا به اکنون عبارت هایی نظیر ” سازمان های دانش محور، شرکت های مبتنی بر فناوری های پیشرفته، شرکت های دانش مبنا، کسب و کار دانش محور، شرکت های مبتنی بر فناوری های نوین، سازمان های مبتنی بر نوآوری” رواج پیدا کرد که مصداقی از شرکت ها در نظر گرفته می شوند. سهامداران این شرکت ها، اغلب متخصصان و افراد تحصیل کرده ای هستند که با فراگیری علوم و دانش و نوآوری ها موفق به ارائه یک خروجی غیر نقدی می شوند. این خروجی می تواند اموال معنوی همچون حق اختراع، طرح های صنعتی، دانش های فنی، نرم افزار ها و … باشد.
تاریخچه ثبت مصوبه حمایت از شرکت های دانش بنیان
قابل ذکر است که قانون حمایت از این شرکت ها و تجاری سازی اختراعات و توسعه نوآوری ها در تاریخ ۵ آبان، سال ۱۳۸۹ مشتمل بر سیزده ماده و شش تبصره برای رشد و توسعه اقتصاد کشور مورد بررسی قرار گرفته و به تصویب مجلس رسید. و سپس ۲۵ روز بعد مورد تایید شورای نگهبان قرار گرفت و جهت اجرای این مصوبه به مجلس شورای اسلامی ابلاغ شد.
در مصوبه قانون جمهوری اسلامی، این دسته بندی به این شکل تعریف شده اند “سازمان و شرکت مبتنی بر دانش، یک موسسه خصوصی یا تعاونی می باشد که با هدف توسعه اقتصاد دانش محور، هم افزایی علم و ثروت، تحقق و گسترش اختراعات و نوآوری های علمی و اقتصادی، تجاری سازی نتایج اختراعات تشکیل می شود. لازم به ذکر است که آیین نامه تشخیص صلاحیت موسسات و شرکت های مبتنی بردانش ، بر اساس هدف و رویکرد خروجی محوری که دارد بنا شده است. و طبق بند ۵ ماده ۱ موسسات مبتنی بردانش باید کالا و خدماتی را به عنوان یک خروجی طبق اهداف تعریف شده؛ عرضه کنند. باید اضافه کنیم که در آیین نامه تشخیص صلاحیت این شرکت ها، ویژگی کالاها به ۳ شکل تشریح شده است. این سه شکل عبارتند از:
۱- محصول در حیطه فناوری های متوسط به بالا می باشد.
۲- محصول دارای یک سری پیچیدگی فنی می باشد و تولید و تداوم آن به تحقیق و توسعه بیشتر نیازمند می باشد.
۳- عمده ارزش افزوده محصول یا همان کالای خروجی شرکت مبتنی بردانش ناشی از دانش فنی و نوآوری می باشد.
منظور از حقوق مالکیت فکری چیست؟
هر محصول و یا خدماتی که ما در زندگی خود از آن ها بهره می بریم؛ نتیجه یک سری نوآوری های کوچک و بزرگ می باشد. در واقع مانند یک زنجیره نوآوری ها و دانش ها به هم وصل شده اند و در نهایت برای ایجاد یک خروجی نوین شده است. از آنجایی که این نوآوری ها تلاش پژوهش های فکری و دانش می باشد؛ از این رو شرکت های مبتنی بر دانش، قادر هستند که مالک اختراعات و دارایی های فکری خود شوند و آن ها را به ثبت برسانند.
در واقع نسبت به هر روش نوینی، هر ایده ای، هر اختراعی، هر محصولی اظهار مالکیت و دارایی فکری خود را مدیریت کنند. در واقع شرکت های مبتنی بر دانش به طور همزمان می توانند هم مالک دارایی های فکری خود باشند و هم از آن ها بهره ببرند. لازم به ذکر است که برخی شرکت های مبتنی بر دانش دارای یک سری اطلاعات محرمانه تجاری و فنی ارزشمندی می باشند که می بایست در شکل اسرار تجاری شرکت حفظ شوند.
خلق ایده های جدید بر پایه فناوری کشور
اولین و مهم ترین ویژگی شرکت های دانش محور ، داشتن طرح و ایده های جدید بر پایه دانش و فناوری های کشور می باشد . در واقع میزان خلق ایده ها و نوآوری ها در داخل هر کشور به میزان سطح دانش و فناوری ها همان کشور بستگی دارد. به منظور ایجاد یک طرح خلاقانه و نوین در داخل کشور باید محیط مناسب برای آزمایش و ارائه آن فراهم باشد. در صورتی که طرح با سطح فناوری و زیر ساخت های کشور ایران مغایرت داشته باشد؛ حمایت از آن ها امکان پذیر نخواهد بود.
پایداری دانش و نوآوری در مقابل تحولات جهانی
پایداری دانش و نوآوری در برابر تحولات جهانی، یکی دیگر از ویژگی های مهم شرکت های دانش محور می باشد. موارد ذکر شده در سازمان WTO، باعث بالا رفتن عمر این شرکت ها می شود و نگرانی شرکت ها از از بابت تغییر دنیای سیستمی را برطرف خواهد کرد. در واقع از آنجایی که اساس این شرکت ها ، دانش نوین می باشد؛ از این رو باید شرکت های دانش محور در مقابل تغییراتی که ممکن است در آینده ای نزدیک در دنیای سیستمی رخ دهد؛ مقاومت کنند.
نداشتن هیچ گونه مال ملموس
شرکت های دانش محور برخلاف شرکت ها و کسب و کارهای تجاری هیچ گونه مال و املاکی مانند زمین، تجهیزات، ماشین آلات و … نیستند. چرا که این شرکت ها فقط بر اساس فناوری و تخصص های پژوهشی و علمی بنا شده است و بر روی دانش خود تمرکز دارد. لازم به ذکر است که این شرکت ها به دلیل دانش محور بودن و نداشتن هیچ گونه مال ملموسی، دارای اظهارنامه مالیاتی یا درآمدی نیز نخواهند بود.
طبق آمار به دست آمده در حال حاضر در ایران بیش از ۲هزار شرکت دانش محور مورد تأیید سازمان ارزیابی و کار گروه تشخیص صلاحیت شرکت ها و مؤسسات مبتنی بر دانش قرار گرفته اند. سازمانی که بر روی شرکت های مبتنی بر دانش نظارت داشته و صلاحیت آن ها را تشخیص می دهد؛ متشکل از افراد زیر شده است:
- رئیس کارگروه “معاون علمی و فناوری رئیسجمهور”
- رئیس هیئت عامل صندوق نوآوری شکوفایی و استعداد یابی ایران
- نماینده وزارت دفاع ایران
- نماینده وزارت علوم تحقیقات و فناوری ایران
- نماینده اتاق بازرگانی صنعت معدن و کشاورزی ایران
- نماینده وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ایران
- نماینده وزارت صنعت معدن و تجارت ایران
- نماینده وزارت سازمان جهاد کشاورزی ایران
- نماینده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
لازم به ذکر است که طبق آمار به دست آمده از سوی این کار گروه های زیادی وارد بازار کار شده اند. در حال حاضر شرکت های مبتنی بر دانش مورد تأیید، باعث اشتغال زایی بیش از ۸۰ هزار نفر در کشور ایران شده است.
مهم ترین مزایا و امتیازات این شرکت ها
یکی از مهم ترین مزیت ها و امتیازات شرکت های مبتنی بر دانش، ایجاد فرصتی بسیار طلایی برای مورد حمایت قرار گرفتن از سوی دولت می باشد. در صورت نوین بودن طرح و ایده شرکت های دانش محور، سازمان های دولتی، به جهت پیشرفت اقتصاد کشور از آن ها حمایت می کند. از دیگر مزیت ها و امتیازات شرکت های مبتنی بر دانش می توان به موارد زیر اشاره کرد.
با تایید و مورد حمایت قرار گرفتن ایده و طرح نوین شرکت های دانش محور، این شرکت ها، از پرداخت مالیات، عوارض و همچنین پرداخت های گمرکی به مدت زمان ۱۵ سال معاف می شوند.
با تایید صلاحیت شرکت های مبتنی بر دانش، امکان کسب وام های جهت تولید محصولات و یا عرضه خدمات به صورت پرداخت های بلند مدت بدون هیچگونه بهره بانکی برای چنین شرکت هایی فراهم می شود.
به چنین شرکت هایی ، در خصوص راه اندازی واحد های فناوری، پژوهشی، پارک علم و فناوری، تخصیص آزمایشگاه و بسیاری از موارد دیگر اولویت داده می شود.
با تایید طرح و ایده های نوین و نوآورنه شرکت های مبتنی بردانش ، امکان بیمه شدن محصولات، به جهت کاهش خطر پذیری آن ها ایجاد می شود.
از جمله مزیت های شرکت های دانش محور می توان به دریافت مشاوره های مالیاتی و حسابداری رایگان از سوی سازمان ها، بخشودگی جرایم عدم بیمه، امریه نظام وظیفه ، جایگزین شدن پروژه ها به جای خدمت سربازی، حمایت از حضور در نمایشگاه های خارجی و بین المللی و … اشاره کرد.
انواع محصولات و خدمات شرکت های دانش محور
محصولاتی که در حوزه های کالاها و خروجی شرکت های مبتنی بر دانش قرار می گیرند؛ شامل موارد زیر می باشد:
- محصولات و یا خدمات فناوری در حوزه زیستی
- محصولات و یا خدمات فناوری در حوزه پزشکی
- محصولات و یا خدمات نوین در حوزه کشاورزی
- محصولات و یا خدمات نوین در حوزه صنعتی
- محصولات و یا خدمات فناوری در حوزه محیط زیستی
- فناوری نانو از جمله کالا ها و مواد اپتیک و فوتونیک و مواد، قطعات و سامانه های وابسته به آن
- مواد پیشرفته صنعتی، ساختمانی و … از جملهفلزات، پلیمر ها، کامپوزیت ها، سرامیک ها
- محصولات و تجهیزات پیشرفته ساخت ، تولید و آزمایشگاهی ، دارو های پیشرفته
- محصولات الکترونیکی و کنترلیاز جمله میکروالکترونیک ها، قطعات کنترلی، مدار ها، سخت افزار کامپیوتری و ….
- نرم افزار های و برنامه هایی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات
- محصولاتی در حوزهی مهندسی پزشکی، هوا فضا از جمله پرنده ها ، ماهواره ها، موشک ها
و سایر حوزه ها و دسته بندی هایی که کالا و یا خدمات در آن سهمی نداشته اما فناوری های نوین و ظهور ایده های نوآورانه بنیان در آن ها، نفوذ کرده است. به طور مثال ایده ها و طرح هایی در حوزه ی نفت و گاز، عمران و حمل و نقل، برق، آب و هوا، معدن کشاورزی، انرژی های هسته ای و تجدید پذیر و … می توانند مورد تایید کارشناسان قرار بگیرد.
شرکت های دانش محور را میتوان به طور کلی به دو دسته کلی زیر تقسیم نمود :
شرکت هایی که مالک آن فقط اعضای هیات علمی می باشند. قابل ذکر است که اگر در سهام دانشگاه کمتر از ۵۰ ٪ باشد، شرکت دانش محور به نام یک شرکت خصوصی تلقی می شود که در این صورت باید نام شرکت در اداره ثبت شرکت ها ثبت و از قانون تجارت تبعیت کند.
دسته دوم شرکت های دانشگاهی می باشد. این بدان معنی است که دانشگاه ها مالک اصلی چنین شرکت هایی هستند. باید متذکر شویم در صورتی که سهام دانشگاه ۵۰ درصد یا بیشتر این عدد باشد، شرکت دانش بنیان، با نام شرکت دولتی تلقی می شود و دیگر نیازی به ثبت در اداره شرکت ها ندارد.
شاخص های عمومی شرکت های متقاضی دانش محور را بیشتر بشناسید
یکی از شاخص های اصلی و عمومی شرکت های متقاضی این است که باید حداقل دو سوم از اعضای هیأت مدیره شرکت متقاضی باید حداقل دارای یک مدرک کارشناسی و حداقل ۳ سال سابقه کاری یا علمی در همان حوزه کاری، دارای حداقل ۱ اختراع ثبت شده در ایران و یا بین المللی، مرتبط با حیطه فعالیت شرکت متقاضی باشد.
از دیگر شرایط عمومی شرکت های متقاضی این است که باید حداقل نصف درآمد یک سال گذشته شرکت متقاضی از فروش کالا یا عرضه خدمات مبتنی بر دانش و یا خدمات تحقیق، توسعه مهندسی باشد.
داشتن سابقه شش ماه پرداخت بیمه برای حداقل سه نفر از کارمندان شرکت متقاضی از دیگر شرایط عمومی شرکت های مبتنی بر دانش می باشد.
شرکت متقاضی علاوه بر شاخص های عمومی که در بالا شرح داده شد؛ باید با توجه شرایط اختصاصی در یکی از دسته بندی های زیر قرار بگیرد.
۱ . شرکت های تولید کننده محصولات مبتنی بر دانش
۲. شرکت های تحقیق و توسعه و طراحی مهندسی
۳. شرکت های عرضه کننده خدمات تخصصی مبتنی بر دانش
باید متذکر شویم که اهداف شرکت متقاضی باید بر پایه توسعه اقتصاد کشور، تحقق اهداف علمی کشور، گسترش و کاربرد اختراعات و نوآوری ها، افزایش درآمد اعضای هیئت علمی، جذب و تبدیل طرح های نوین به محصول و مشاغل پایدار، هم افزایی علم و ثروت به همراه ارزش افزوده بالا، ارتقای فرهنگ عمومی کارآفرینی و تشویق بنگاه های اقتصادی دولتی و دستگاه های اجرایی کشور جهت بهره گیری از یافته های فناوری های شکل یافته باشد.
محصولی یک شرکت دانش محور باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
محصولات یک شرکت مبتنی بر دانش باید به نحوی طراحی و تولید شده باشد که به سختی قابل کپی بر داری شود. این محصولات باید توسط تحقیق و توسعه های قابل توجهی تولید و یا مورد آزمایش قرار بگیرند. روش و ایده های شرکت دانش محور باید منجر به ایجاد خواص یا کارکرد های پیچیده ای در محصول شود.
محصولات یا باید در مرحله تولید باشد و یا به شیوه یک نمونه آزمایشگاهی قابل بررسی باشند. منظور از مرحله تولید این است که محصول باید در حال تولید باشد. لازم به ذکر است که تمامی خدمات باید دارای اسناد فروش باشند.
در صورتی که شرکت مبتنی بر دانش در حوزه طراحی مبتنی بر تحقیق و توسعه فعالیت دارد باید دارای ویژگی های زیر باشد.
- شرکت های مبتنی بر دانش باید مبتنی بر تحقیق و توسعه و طراحی های نوین داخلی باشد.
- شرکت های مبتنی بر دانش باید مبتنی بر تحقیق و توسعه با بهره گیری از روش مهندسی معکوس باشد.
- یک شرکت مبتنی بر دانش باید توانایی انتقال فناوری را از طریق خرید تجهیزات یا لیسانس داشته باشد.
بررسی محیط اقتصادی و تجاری
یکی از مهم ترین شاخص های اندازه گیری این شرکت ها، محیط اقتصادی و تجاری می باشد. در واقع این فاکتور است که باعث تشویق سرمایه گذاری و رشد فعالیت های اقتصادی و تجاری می شود. شاخص هایی مانند سهم صادرات خدمات و محصولات میزان سرمایه گذاری مستقیم شرکت های خارجی و … جهت اندازه گیری شرکت های مبتنی بر دانش ملاک قرار می گیرند.
جالب است بدانید که طبق آمار های به دست آمده سهم صادرات محصولات و عرضه خدمات تجاری و اقتصادی فناورانه در سال ۲۰۰۲ به عنوان شاخص محیط تجاری و اقتصادی در کشور هایی همچون مالزی، کره، آلمان، فرانسه و آمریکا به ترتیب معادل ۵۷.۲، ۸۷، ۱۰.۷، و۲.۱ درصد بوده است. متاسفانه فاصله کشور ایران با سایر کشور های در حال توسعه در این زمینه بسیار زیاد می باشد. که این امر موجب شده تا بسیاری از پژوهشگران دچار موانع زیادی شوند و ایده های خود در کشورهای خارجی مطرح کنند.
بررسی شاخص زیر ساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات
از دیگر مباحث مهم در خصوص اندازه گیری این شرکت ها، سطح زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات می باشد. در صورتی که بستر مناسبی برای ارائه ایده ایجاد نشود و یا امکان ایجاد آن با توجه به زیرساخت کشور ایران امکان پذیر نباشد؛ بی شک مورد حمایت قرار نمی گیرد.
اقتصاد دانشمحور یکی از شاخصههای اصلی کشورهای پیشرفته برای تجاریسازی محصولات نوبنیان است. بر همین اساس شاهد حضور شرکتهایی با عنوان شرکت دانشبنیان هستیم که ظهور و پیدایش آنها نسبت به گذشته روز به روز در حال افزایش است.
عبارت دانشبنیان در ترجمه انگلیسی به Knowledge-based معنی میشود و به شرکتها و مؤسسات دانشبنیان نیز Knowledge-based companies و به محصولات یا خدمات آنها Knowledge-based products گفته میشود. پایه و اساس این دسته از شرکتها و محصولات و خدمات آنها بر محور تکنولوژی است
در ایران شرکتهای دانشبنیان در برنامه پنجم توسعه با ایجاد معاونت علمی- فناوری ریاستجمهوری به صورت قانونی در نظر گرفته شد. مطابق ماده ۱ قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانشبنیان و تجاریسازی نوآوریها و اختراعات، شرکتها و مؤسسات دانشبنیان شرکت یا مؤسسه خصوصی یا تعاونی است که به منظور همافزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانشمحور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاریسازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوریهای برتر و با ارزش افزوده فراوان بهویژه در تولید نرمافزارهای مربوط تشکیل میشود.
دانشبنیان یک اصطلاح کاربردی پیرامون اعطای یک مجوز یا گواهینامه است که این امر توسط کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکتهای دانشبنیان تحت نظر معاونت علمی ریاست جمهوری طی فرآیند ارزیابی برای یک شرکت یا مؤسسه بر اساس محصولات و خدمات آن شرکت صادر میگردد.
باید توجه داشت در قانون، قالب جدیدی به نام شرکت دانشبنیان برای ثبت شرکتها به وجود نیامده است و در واقع قالبهای اصلی برای ثبت شرکتها همان است که در ماده ۲۰ قانون تجارت به آنها اشاره شده است، که معروفترین آنها شرکت سهامی و با مسئولیت محدود است. لذا متقاضیان تأسیس شرکت دانشبنیان، در گام اول شرکت خود در هر قالبی که مدنظرشان است ثبت میکنند و سپس میتوانند نشان شرکت دانشبنیان را از طریق معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با طی فرآیندهای لازم برای شرکت خود به ثبت برسانند.
هدف از راهاندازی شرکتهای دانشبنیان
- جذب و تبدیل کردن ایدهها به محصول و مشاغل پایدار
- تجاریسازی علم و دانش
- تجاریسازی یافتههای تحقیقاتی و پژوهشی
- توانمندسازی دانشآموختگان برای ورود به فضای کسبوکار
- حمایت، هدایت و سمتدهی نوآوریها و تولید کردن فناوریهای برتر
- بهکارگیری توانمندیهای دانشگاهها و واحدهای پژوهشی در جامعه
- ترغیب متخصصان، نوآوران، مخترعان، اعضای هیئت علمی دانشگاهها و واحدهای پژوهشی
- رفع نیازهای جامعه و ترویج فرهنگ تجاریسازی در دانشگاهها و مراکز پژوهشی
- تشویق بنگاههای اقتصادی و دستگاههای اجرایی به بهرهگیری از یافتههای پژوهشی و فناوریهای شکلیافته در مراکز پژوهشی
- ارتقاء فرهنگ کارآفرینی
بر اساس ایین نامه ارزیابی موسسات و شرکت های دانش بنیان ؛ «شرکتها و مؤسسات دانشبنیان» یا فناور محور، شرکت یا موسسه ی خصوصی و یا تعاونی است که به منظور همافزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانشمحور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاریسازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوریهای برتر و باارزش افزوده ی فراوان به ویژه در تولید نرمافزارهای مربوط تشکیل میشود.
شرکت های دانش بنیان راه رسیدن ایده ها به فناوری هستند و سبب خواهند شد تا بتوانیم از حداکثر توان علمی کشور در راه رسیدن به یک اقتصاد بر مبنای دانش و تجاری سازی این دانش و فناوری ایجاد شده ، بهره ببریم.
شرکت های دانش بنیان دو دسته کلی هستند:
- شرکت هایی که فقط توسط اعضای هیئت علمی اداره می شوند و سهام دانشگاه یا واحد تحقیقاتی ذر آن کمتر از ۵۰ درصد است و شرکت خصوصی محسوب خواهد شد.
- شرکت هایی که دانشگاه در آن بیش از ۵۰ درصد سهم دارد که در این صورت این شرکت دولتی محسوب خواهد شد.
انواع شرکت های دانش بنیان :
- شرکت های نوپا نوع ۱
این شرکت ها فاقد هرگونه اظهارنامه مالیاتی و درآمدهای عملیاتی هستند.
در صورتی که «کالاها یا خدمات یا فرآیند تولید یا تجهیزات تولید» با فناوری در سطح ۱ (طرح پیشنهادی در مرحله اصول و ایده های اولیه که تحقیقات پایه ای و بنیادی گزارش می شود.) را حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی و مشروط به دارا بودن همه معیارهای کالاها و خدمات دانشبنیان مورد تایید، ساخته و ارایه نمایند، بصورت شرکت «نوپا نوع ۱» تایید میشوند. - شرکتهای نوپا نوع ۲
شرکتهای نوپا که دارای اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته خود نیستند و یا در اظهارنامه مالیاتی سال گذشته درآمد عملیاتی ندارند، در صورتی که «کالاها یا خدمات یا فرآیند تولید یا تجهیزات تولید» با فناوری در سطح ۲ (طرح پیشنهادی در مرحله مفاهیم فناوری و موارد بکارگیری و روال شده) را حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی و مشروط به دارا بودن همه معیارهای کالاها و خدمات دانشبنیان مورد تایید، ساخته و ارایه نمایند، بصورت شرکت «نوپا نوع ۲» تایید میشوند. - شرکتهای تولیدی نوع ۱
شرکتهای متقاضی که در اظهارنامه سال مالی گذشته خود دارای درآمد عملیاتی هستند، در صورتی که حداقل (۲۵) درصد از این درآمد، ناشی از فروش کالاها یا خدمات با فناوری در سطح ۱ و حائز همه معیارهای معیارهای کالاها و خدمات دانشبنیان مورد تایید باشد، بصورت شرکت «تولیدی نوع ۱» تایید میشوند. - شرکت های تولیدی نوع ۲
شرکتهای متقاضی که در اظهارنامه سال مالی گذشته خود دارای درآمد عملیاتی هستند، با دارا بودن یکی از شرایط زیر بصورت شرکت «تولیدی نوع ۲» تایید میشوند:
- شرکت، «کالاها یا خدمات یا فرآیند تولید یا تجهیزات تولید» با فناوری در سطح ۱ یا سطح ۲ را حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی و مشروط به دارا بودن همه معیارهای کالاها و خدمات دانشبنیان مورد تایید، ساخته و ارایه نماید.
- شرکت مجری حداقل یک پروژه«مهندسی، پیمانکاری و ساخت» (EPC) باشد، مشروط به اینکه حداقل (۱۰) درصد از قیمت قراردادهای پروژه ناشی از بخشهای حائز همه معیارهای کالاها و خدمات دانشبنیان مورد تایید باشد.
تبصره– در مورد شرکتهایی که در اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته خود دارای درآمد عملیاتی بالایی باشند، لازم است حداقل (۳) درصد از این درآمد، ناشی از کالاها، خدمات، فرآیند تولید یا تجهیزات تولید با فناوری در سطح ۱ یا سطح ۲ و حائز همه معیارهای کالاها و خدمات دانشبنیان مورد تایید، باشد.
- شرکت های دانش بنیان نرم و هویتساز
شرکتهایی که در این حوزه فعالیت می کنند محصولاتی با فناوری و تکنولوژی بالایی را دارا هستند و باید - مسائل فنی و مالی این نوع از شرکت ها بررسی شود.
- شرکت های دانش بنیان فرایندی و خدماتی
شرکتهای این دسته، باید با استفاده از وسایل، امکانات و مسیرهایی که از طرف شرکت های دانش بنیان به تایید رسیده و شرایط آیین نامه ارزیابی دانش بنیان را دارا می باشد، کالا و خدمات غیر دانش بنیانی تولید کنند. این نوع از شرکتها میتوانند مشمول خدمات شرکتهای دانش بنیانی تولیدی نوع دوم شوند. - شرکتهای دانش بنیان تجاری سازی
شرکت هایی که باعث رونق بخشیدن به فرآیند شرکت های دانش بنیان شود، طبق اعلام معاونت علمی ریاست جمهوری شرکت های دانش بنیان تجاری سازی نامیده و تایید می شوند. در واقع این شرکت ها خود محصولات و یا خدمات دانش بنیانی ندارند ولی به مشکلات فروش شرکت های دانش بنیان رسیدگی می کنند.
معیارهای عمومی دانش بنیان شدن:
دست کم دو سوم از اعضای هیئت مدیره شرکت باید حداقل دو شرط زیر را داشته باشند.
۱- باید حداقل مدرک کارشناسی داشته باشند.
۲- در زمینه فعالیت شرکت حداقل سه سال سابقه کاری یا علمی یا مدیریتی داشته باشند.
۳- حداقل یک اختراع کشوری یا جهانی مرتبط با زمینه فعالیت شرکت ثبت کرده باشند.
۴- حداقل نصف درآمد شرکت در سال مالی قبل شرکت، برگرفته از فروش تکنولوژی، محصول و یا خدمات دانش بنیان (خدمات پژوهشی و گسترش و طراحی فنی مربوط به لیست محصولات دانش بنیان و سرویسهای اختصاصی دانش بنیان) آن شرکت بوسیله قرارداد باشد.
۵- حداقل به مدت ۶ ماه ۳ نفر از پرسنل شرکت بیمه شده باشند.
منابع: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، پایگاه علمی آرمان اقتصاد مهام، پایگاه افق پژوهش نیکان، سامانه تخصصی موسسه حقوقی ثبت شرکت فکر برتر
https://iccnews.ir/?p=54622
